ਹਰਿਆਣਾ ਸਿੱਖ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਬੰਧਕ ਕਮੇਟੀ (ਐੱਚਐੱਸਜੀਐੱਮਸੀ) ਲਈ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਹੋਈ ਚੋਣਾਂ ਸ਼ਾਂਤੀਪੂਰਨ ਢੰਗ ਨਾਲ ਮੁਕੰਮਲ ਹੋਣਾ ਸਿਰਫ ਸਿੱਖ ਸਮਾਜ ਲਈ ਹੀ ਨਹੀਂ, ਸਗੋਂ ਸਮੂਹ ਲੋਕਤੰਤਰਕ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਲਈ ਵੀ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਮੋੜ ਸਾਬਤ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਹ ਚੋਣਾਂ ਸਿੱਖ ਪੰਥ ਦੀ ਆਤਮਨਿਰਭਰਤਾ ਅਤੇ ਸੰਗਠਨ ਦੇ ਸਾਥੀ ਪ੍ਰਬੰਧ ਤੇ ਫੈਸਲੇ ਕਰਨ ਦੀ ਯੋਗਤਾ ਨੂੰ ਪ੍ਰਗਟਾਉਂਦੀਆਂ ਹਨ।
ਇਸ ਵਾਰ ਦੀਆਂ ਚੋਣਾਂ 69.85 ਫੀਸਦ ਵੋਟਿੰਗ ਦੇ ਰਿਕਾਰਡ ਨਾਲ ਨਾ ਸਿਰਫ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਦਿਲਚਸਪੀ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦੀਆਂ ਹਨ, ਸਗੋਂ ਇਹ ਵੀ ਸਾਬਤ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ ਕਿ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਬੰਧਕ ਮਾਮਲੇ ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਬਹੁਤ ਗਹਿਰੇ ਅਹਿਮੀਅਤ ਰੱਖਦੇ ਹਨ। 398 ਪੋਲਿੰਗ ਬੂਥਾਂ ’ਤੇ 3,50,980 ਵੋਟਰਾਂ ਵਿੱਚੋਂ 2,45,167 ਵੋਟਰਾਂ ਨੇ ਆਪਣਾ ਹੱਕ ਅਦਾ ਕੀਤਾ। ਇਹ ਚੁਣਾਵੀ ਰੁਝਾਨ ਸਿੱਖ ਜਨਤਾ ਦੀ ਸਮਰਪਿਤ ਭੂਮਿਕਾ ਦਾ ਦਰਸਾਵਾ ਹੈ।
ਇਸ ਚੋਣ ਦੇ ਨਤੀਜੇ ਨਵੀਂ ਸਿਆਸੀ ਗਠਜੋੜ ਅਤੇ ਪੰਥਕ ਸੰਗਠਨ ਦੇ ਮੁੱਖ ਧਾਰਾ ਵਿੱਚ ਪਰਿਵਰਤਨ ਦਾ ਸੰਕੇਤ ਦੇ ਰਹੇ ਹਨ। ਪੰਥਕ ਦਲ (ਝੀਂਡਾ) ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਜਗਦੀਸ਼ ਸਿੰਘ ਝੀਂਡਾ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਹੇਠ ਇਸ ਧੜੇ ਨੇ ਚੋਣਾਂ ਵਿੱਚ ਭਾਰੂ ਰੁਝਾਨ ਹਾਸਲ ਕੀਤਾ। ਵਾਰਡ ਨੰਬਰ-18 (ਅਸੰਧ) ਤੋਂ ਜਗਦੀਸ਼ ਸਿੰਘ ਨੇ 1941 ਵੋਟਾਂ ਦੇ ਵੱਡੇ ਫਰਕ ਨਾਲ ਜਿੱਤ ਦਰਜ ਕੀਤੀ, ਜੋ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਮਜ਼ਬੂਤ ਪਕੜ ਨੂੰ ਸਾਬਤ ਕਰਦਾ ਹੈ।
ਦੂਜੇ ਪੱਖੋਂ, ਸਿੱਖ ਸਮਾਜ ਸੰਗਠਨ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਦੀਦਾਰ ਸਿੰਘ ਨਲਵੀ ਅਤੇ ਹਰਿਆਣਾ ਸਿੱਖ ਪੰਥਕ ਦਲ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਬਲਦੇਵ ਸਿੰਘ ਕਿਆਮਪੁਰੀ ਨੇ ਵੀ ਆਪਣੇ ਸੰਗਠਨ ਦੇ ਵਚਨਬੱਧਤਾ ਅਤੇ ਨੇਤ੍ਰਤਵ ਦੇ ਪ੍ਰਤੀਕ ਵਜੋਂ ਪ੍ਰਮਾਣਿਤ ਕੀਤਾ। ਵੱਖ-ਵੱਖ ਵਾਰਡਾਂ ਵਿੱਚ ਆਜ਼ਾਦ ਉਮੀਦਵਾਰਾਂ ਦੀ ਮਜ਼ਬੂਤ ਹਾਜ਼ਰੀ ਇੱਕ ਹੋਰ ਦਿਸ਼ਾ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦੀ ਹੈ ਕਿ ਪੰਥਕ ਮਾਮਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਅਨੁਸ਼ਾਸਨ ਅਤੇ ਸਵਤੰਤਰ ਸੋਚ ਦੇ ਸਮਰਥਨ ਨੂੰ ਬੇਹੱਦ ਪ੍ਰਮੁੱਖਤਾ ਮਿਲ ਰਹੀ ਹੈ।
ਇਸ ਚੋਣ ਤੋਂ ਸਿੱਖ ਪੰਥ ਨੂੰ ਸਬਕ ਲੈਣ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ ਕਿ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਮਜ਼ਬੂਤੀ ਲਈ ਲੋਕਤੰਤਰਕ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਦੀ ਅਹਿਮੀਅਤ ਸਿਰ ਮੰਨੀ ਜਾਵੇ। ਪੰਥ ਦੇ ਵੱਖਰੇ ਧੜੇ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਅਕਾਲੀ ਦਲ, ਨੇ ਵੀ ਚੋਣਾਂ ਵਿੱਚ ਆਪਣਾ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾਇਆ ਅਤੇ ਕਈ ਸੀਟਾਂ ’ਤੇ ਕਾਮਯਾਬੀ ਹਾਸਲ ਕੀਤੀ। ਇਹ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਪੰਥਕ ਪ੍ਰਬੰਧਕ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਵਿਭਿੰਨ ਧਿਰਾਂ ਨੂੰ ਇੱਕੱਠੇ ਆਉਣ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ।
ਹਰਿਆਣਾ ਸਿੱਖ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਬੰਧਕ ਕਮੇਟੀ ਦੀਆਂ ਚੋਣਾਂ ਵਿੱਚ ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਬਾਦਲ ਦੀ ਭੂਮਿਕਾ ਅਤੇ ਇਸਨੂੰ ਹੋਇਆ ਫਾਇਦਾ ਜ਼ਰੂਰ ਵਿਚਾਰਯੋਗ ਹੈ। ਪਾਰਟੀ ਦੇ ਸੀਨੀਅਰ ਆਗੂ ਦਲਜੀਤ ਸਿੰਘ ਚੀਮਾ ਨੇ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਹੈ ਕਿ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਨੇ 18 ਸੀਟਾਂ ਤੇ ਜਿੱਤ ਦਰਜ ਕੀਤੀ ਹੈ, ਪਰ ਕੁੱਲ ਚੋਣ ਨਤੀਜਿਆਂ ਅਤੇ ਹੋਰ ਧੜਿਆਂ ਦੀ ਭਾਰੂ ਹਾਜ਼ਰੀ ਦੇ ਮੱਦੇਨਜ਼ਰ ਇਹ ਸਪੱਸ਼ਟ ਹੈ ਕਿ ਬਾਦਲ ਧੜੇ ਨੂੰ ਉਮੀਦਵਾਰ ਨਤੀਜੇ ਨਹੀਂ ਮਿਲੇ।
ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਬਾਦਲ ਦੇ ਸਮਰਥਨ ਵਾਲੇ ਕਈ ਉਮੀਦਵਾਰ ਅਜ਼ਾਦ ਉਮੀਦਵਾਰਾਂ ਵਜੋਂ ਮੈਦਾਨ ਵਿੱਚ ਸਨ, ਪਰ ਅਧਿਕ ਸੀਟਾਂ ਉੱਤੇ ਪੰਥਕ ਦਲ (ਝੀਂਡਾ) ਅਤੇ ਹੋਰ ਧੜਿਆਂ ਨੇ ਭਾਰੂ ਰੁਝਾਨ ਹਾਸਲ ਕੀਤਾ। ਇਹ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਬਾਦਲ ਧੜੇ ਦੀ ਪਕੜ, ਜੋ ਪਹਿਲਾਂ ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਬੰਧਕ ਕਮੇਟੀ (ਐਸਜੀਪੀਸੀ) ਵਿੱਚ ਦਿਖਦੀ ਸੀ, ਹਰਿਆਣਾ ਦੇ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਬੰਧਕ ਮਾਮਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਵੀਕ ਹੋਈ ਹੈ।
ਇਸ ਚੋਣ ਦੇ ਨਤੀਜੇ ਬਾਦਲ ਧੜੇ ਲਈ ਇੱਕ ਚੇਤਾਵਨੀ ਵਜੋਂ ਦੇਖੇ ਜਾ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਹਰਿਆਣਾ ਦੇ ਸਿੱਖ ਵੋਟਰਾਂ ਨੇ ਇੱਕ ਪੱਖਵਾਦੀ ਸਿਆਸਤ ਦੀ ਬਜਾਇ ਜਨਤਾ-ਕੇਂਦਰਤ ਨੇਤ੍ਰਤਵ ਅਤੇ ਲੋਕਤੰਤਰਿਕ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਨੂੰ ਤਰਜੀਹ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਇਹ ਗੱਲ ਸਪੱਸ਼ਟ ਹੈ ਕਿ ਸਿੱਖ ਸਮਾਜ ਹੁਣ ਸਿਰਫ ਰਵਾਇਤੀ ਧਿਰਾਂ ਦੀ ਹਮੇਸ਼ਾ ਪਾਲਣਾ ਕਰਨ ਦੀ ਬਜਾਇ, ਅਜਿਹੇ ਉਮੀਦਵਾਰਾਂ ਅਤੇ ਧੜਿਆਂ ਨੂੰ ਚੁਣਨਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹੈ ਜੋ ਸਿੱਖ ਧਰਮ ਦੇ ਪ੍ਰਬੰਧਕ ਮਾਮਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਸਫ਼ਲ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਦੇ ਵਾਅਦੇ ਕਰਦੇ ਹਨ।
ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਬਾਦਲ ਲਈ ਇਹ ਸਮਾਂ ਆਪਣੇ ਰਵਾਇਤੀ ਸਿਆਸੀ ਰੁਖ ਨੂੰ ਮੁੜ ਵਿਵੇਚਨ ਕਰਨ ਦਾ ਹੈ। ਜਿੱਥੇ ਪਾਰਟੀ ਨੇ ਕੁਝ ਸੀਟਾਂ ਜਿੱਤ ਕੇ ਆਪਣੀ ਹਾਜ਼ਰੀ ਦਰਸਾਈ ਹੈ, ਉਥੇ ਇਹ ਵੀ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਹਰਿਆਣਾ ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਆਧਾਰ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕਰਨ ਅਤੇ ਪੰਥਕ ਸੰਗਠਨਾਂ ਵਿੱਚ ਨਵੀਂ ਸੁਰਜੀਤ ਲਿਆਂਉਣ ਲਈ ਨਵੇਂ ਤਰੀਕੇ ਅਪਣਾਏ।